[Ομιλία που εκφωνήθηκε κατά τη βράβευση αποφοίτων μαθητών Λυκείων των Τρικάλων από το
ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΚΟ ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΤΡΙΚΑΛΩΝ “Η ΑΓΙΑ ΒΑΡΒΑΡΑ” για την επιτυχία τους στις
εισαγωγικές εξετάσεις]
Πανοσιολογιότατε, κύριε δήμαρχε, σεβαστοί εκπρόσωποι
των αρχών, κυρίες και κύριοι, αγαπητά παιδιά, καλή σας μέρα και Καλή Χρονιά! Το
ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΚΟ ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΤΡΙΚΑΛΩΝ “Η ΑΓΙΑ ΒΑΡΒΑΡΑ” έλαβε την αξιέπαινη πρωτοβουλία
να βραβεύσει απόφοιτους μαθητές του νομού μας για την επιτυχία τους στις
εισαγωγικές εξετάσεις. Όπως θα γνωρίζετε, δεν είναι μια πρωτοβουλία που
υλοποιείται άπαξ, παρά επαναλαμβάνεται σε ετήσια βάση, πράγμα σημαντικό τόσο σε
υλικό όσο και –ακόμη περισσότερο- σε ηθικό επίπεδο. Ένα χρηματικό βραβείο, όσο
υψηλό κι αν είναι το ποσό που χορηγεί, δαπανάται εύκολα, όμως η ηθική του
διάσταση συνοδεύει τον άνθρωπο εφ’ όρου ζωής.
Αγαπητά μου παιδιά, σας βλέπω σε μια σημαντική
στιγμή της ζωής σας, κατά την οποία έχετε ολοκληρώσει έναν σπουδαίο κύκλο,
αυτόν που ονομάζουμε επίσημα «εγκύκλιες σπουδές», ο οποίος ως επιστέγασμα είχε
τις εισαγωγικές εξετάσεις. Όποιος δεν είχε ποτέ του στο στενό περιβάλλον του
μαθητή Λυκείου που προετοιμάζεται με αξιώσεις για τις λεγόμενες Πανελλαδικές
Εξετάσεις, θα δυσκολευτεί να κατανοήσει τον αγώνα που έχετε διεξαγάγει. Αυτόν
τον αγώνα τον διεξήγαγα ο ίδιος πριν από μερικές δεκαετίες και τον παρατηρώ
καθημερινά στα μάτια των δικών μου μαθητών στο Μουσικό Σχολείο Τρικάλων.
Επιτρέψτε μου να πω ότι η μικρότερη
αξία του συνίσταται στην επίτευξη της εισόδου στο Πανεπιστήμιο. Η μεγαλύτερη
αξία του, που τον καθιστά ένα άλμα μεγαλύτερο από τη φθορά, όπως λέει ο
Ποιητής, συνίσταται σε όλα όσα ενσωματώνει: τον καθορισμό στόχου, τον αυστηρό
προγραμματισμό και την τήρησή του, την πρόσκαιρη απάρνηση αγαπημένων πολύ πιο
ευχάριστων ενασχολήσεων, την αντίσταση στα δέλεαρ όσων απολαμβάνουν οι άλλοι
νέοι, οι οποίοι βρίσκονται εκτός της διαδικασίας, τη μοναχική σε τελευταία
ανάλυση προσπάθεια, την υπομονή και τόσα άλλα, που εσείς μάλλον καλύτερα γνωρίζετε
εμπράκτως από εμένα που θεωρητικολογώ με την απόσταση του χρόνου.
Η επιτυχής προσπάθεια σάς τοποθέτησε στην αρχή ενός
δεύτερου, πολύ σημαντικού κύκλου της ζωής σας, πράγμα για το οποίο στ’ αλήθεια
σας ζηλεύω και σας καλοτυχίζω, καθώς, αν μέχρι τώρα χτίζατε τα θεμέλια της
προσωπικής σας γνώσης χωρίς να βλέπετε μορφοποιημένο αποτέλεσμα, από το φετινό
φθινόπωρο οικοδομείτε το ορατό μέρος, αυτό που εσείς θα εγκατοικείτε όταν
περατωθεί και τούτη η φάση, αυτό που θα προσφέρετε στην κοινωνία. Βρίσκεστε
στην αφετηρία μιας διαδικασίας εξειδίκευσης, η οποία θα μεταμορφώσει τη δική
σας υπόσταση και στο τέρμα της διαδρομής θα σας καταστήσει μορφωμένους πολίτες
και ικανούς επαγγελματίες, έτοιμους να προσφέρετε στους συνανθρώπους αυτό που
«επαγγέλεστε» και να ανταποδώσετε με τον τρόπο σας όσα η κοινωνία και βεβαίως η
οικογένεια επένδυσαν πάνω σας. Από την ατραπό, το μονοπάτι των εξετάσεων και
της προετοιμασίας για αυτές, βρεθήκατε λοιπόν στη λεωφόρο των σπουδών. Το
μονοπάτι έχει το χαρακτηριστικό του δύσβατου και της αργής ταχύτητας, η
λεωφόρος είναι ανοιχτή, ασφαλτοστρωμένη και επιτρέπει –ίσως επιβάλλει– υψηλές
ταχύτητες. Αν το μονοπάτι απαιτεί υπομονή, η λεωφόρος προϋποθέτει ευθύνη και
δεν διαθέτει αυτόματο πιλότο. Εδώ θα χρειαστούμε την εμπειρία από τη ζωή των
δυτών. Ο δύτης που κατεβαίνει σε μεγάλα βάθη, πρέπει να ανεβαίνει με σχετική
βραδύτητα προς την επιφάνεια, να υποστεί μια σταδιακή αποσυμπίεση, διαφορετικά
κινδυνεύει από παράλυση. Εσείς που μεταβαίνετε από το μονοπάτι της υψηλής
εξεταστικής πίεσης στη λεωφόρο των ελεύθερων επιλογών, χρειάζεστε τη δική σας
διαδικασία αποσυμπίεσης. Χρειάζεται να αντεπεξέλθετε στο δέος που προκαλεί η
ζωή με περισσότερες ελευθερίες, μακριά από τον καθημερινό γονικό έλεγχο, με το
δέλεαρ της πολυδιαφημιζόμενης «φοιτητικής ζωής» να σας περιβάλλει καθημερινά.
Ενώ η επιβολή παρέχει την αφορμή για διαμαρτυρία και αντίδραση, η ελευθερία
δημιουργεί την ευθύνη των επιλογών, οι οποίες καθορίζουν την εξέλιξή μας. Θα
σας συμβούλευα λοιπόν, αν μου επιτρέπετε, να εφαρμόσετε κι εσείς τη σταδιακή αποσυμπίεση
του δύτη. Ας αδημονείτε για τον στόχο, ανακαλύψτε τον τρόπο να απολαμβάνετε και
τη βραδύτητα της διαδρομής, όσο κι αν η ορμή της νεότητάς σας άλλες
προτεραιότητες σας προτάσσει. Απολαύστε όσα η ελευθερία προσφέρει στη νεότητα,
συνάμα όμως κρατείστε σταθερά το βλέμμα στον μεγάλο σκοπό. Αυτά τα λίγα χρόνια
των σπουδών έχετε συνάμα την ευκαιρία να διαβάσετε βιβλία εκτός του
αντικειμένου των σπουδών σας, να παρακολουθήσετε κινηματογράφο, θέατρο,
μουσικές εκδηλώσεις, να γνωρίσετε άλλους ανθρώπους, να κάνετε τόσα πράγματα που
η στενότητα χρόνου και η έλλειψη προσφοράς στη μικρή μας επαρχιακή πόλη σας
στέρησε όλα αυτά τα χρόνια. Για τα παιδιά της επαρχίας ο πλούτος γνώσεων και
εμπειριών που παρέχει η εποχή και ο τόπος των σπουδών είναι ακόμη μεγαλύτερος
απ’ ό,τι για τα παιδιά που μεγάλωσαν μέσα σε αυτόν.
Αγαπητά μου παιδιά, σε λίγα χρόνια θα αναλάβετε τη
διαχείριση των αναγκών της κοινωνίας και τη διοίκησή της, παραλαμβάνοντας τη
σκυτάλη από τη δική μου γενιά, τη γενιά των γονιών σας. Η δική μου γενιά χαρακτηρίζεται
από λάθη και παραλείψεις, όμως συνάμα μεγάλωσε παιδιά σαν εσάς, για τα οποία
μπορούμε να νιώθουμε περηφάνια και αισιοδοξία, πράγμα το οποίο αποδεικνύει και η
σημερινή βράβευσή σας. Νιώθοντας ιδιαίτερη χαρά για την ευκαιρία να μιλήσω,
έστω να μονολογήσω, σήμερα απέναντί σας και γνωρίζοντας ότι η υπέρβαση του
ορίου λέξεων στις μεν εξετάσεις μειώνει τον βαθμό στη δε πραγματική ζωή
εξαντλεί την υπομονή του ακροατηρίου, επιτρέψτε μου να συγχαρώ εσάς τους ίδιους
καθώς και τους γονείς και τους δασκάλους σας, που συνέβαλαν στη διαμόρφωση και
την επιτυχία σας, και να σας ευχηθώ καλή πορεία στις σπουδές και στη ζωή!
Αγαθοκλής
Αζέλης
