Ingeborg Bachmann: Ο κόσμος είναι μακριά

Ο κόσμος είναι μακριά κι οι δρόμοι από χώρα σε χώρα,

και στους τόπους είναι πολλοί, τους γνώριζα όλους,

απ’ όλους τους πύργους έβλεπα πόλεις,

τους ανθρώπους που θα έρθουν και που φεύγουν κιόλας.

Μακριά ήταν τα χωράφια από ήλιο και χιόνι,

Ανάμεσα σε σιδηροτροχιές και δρόμους, ανάμεσα σε βουνό και λίμνη.

Και το στόμα του κόσμου ήταν μακριά και γεμάτο φωνές στο αυτί μου

Και όριζε, τη νύχτα ακόμη, τα τραγούδια της πολυμορφίας.

Το κρασί από πέντε κούπες το ήπια μονομιάς,

τα υγρά μου μαλλιά τα στεγνώνουν τέσσερις άνεμοι στο μεταβαλλόμενο σπίτι τους.

 

Το ταξίδι τελείωσε,

όμως με τίποτα δεν έχω τελειώσει,

κάθε τόπος έχει πάρει ένα κομμάτι απ’  την αγάπη μου,

κάθε φως μού έκαψε ένα μάτι,

σε κάθε σκιά σκίστηκε το ένδυμά μου.

 

Το ταξίδι τελείωσε.

Ακόμη είμαι συνδεδεμένη με κάθε απόσταση,

όμως κανένα πουλί δεν μ’ έσωσε περνώντας με απ’ τα σύνορα,

κανένα νερό, που ρέει στην εκβολή,

δεν τραβάει το πρόσωπό μου, που κοιτάζει κάτω,

δεν τραβάει τον ύπνο μου, που δεν θέλει να πορευτεί…

Γνωρίζω τον κόσμο κοντινότερο και σιωπηλό.

 

Πίσω απ΄ τον κόσμο θα στέκει ένα δέντρο

με φύλλα από σύννεφα και στεφάνη από γαλάζιο.

Στον φλοιό του από κόκκινη ήλιου κορδέλα

ο άνεμος κόβει την καρδιά μας

και την κρυώνει με πάχνη.

 

Πίσω απ΄ τον κόσμο θα στέκει ένα δέντρο,

ένας καρπός στις κορυφές,

με φλοιό από χρυσό.

Ας κοιτάξουμε αλλού,

όταν στο φθινόπωρο του χρόνου

θα κυλάει στα χέρια του θεού!

 

(Επιγονάτια μετάφραση: Αγαθοκλής Αζέλης)

Ingeborg Bachmann: Αποξένωση

Στα δέντρα δεν μπορώ πια να βλέπω δέντρα.

Τα κλαδιά δεν έχουν τα φύλλα που στον άνεμο κρατούν.

Οι καρποί είναι γλυκείς, όμως δίχως αγάπη.

Ούτε καν χορταστικοί.

Τι θα γίνει τώρα;

Εμπρός στα μάτια μου δραπετεύει το δάσος,

εμπρός στ΄ αυτιά μου κλείνουν τα πουλιά το στόμα,

για μένα κανένα λιβάδι δεν γίνεται κρεβάτι.

Είμαι χορτάτη  από  χρόνο

και πεινάω γι’ αυτόν.

Τι θα γίνει τώρα;

 

Στα βουνά τη νύχτα θα καιν οι φωτιές.

Ν’ ανοιχτώ, όλους ξανά να πλησιάσω;

Δεν μπορώ σε κανέναν πια δρόμο να δω έναν δρόμο.

(Επιγονάτια μετάφραση: Αγαθοκλής Αζέλης)

Hilde Domin: Πού είν' η μυγδαλιά μας

Κείτομαι

στα μπράτσα σου, αγαπημένε

σάμπως η ψύχα στο αμύγδαλο.

Πες μου πού είν'

η μυγδαλιά μας…

 

Κείτομαι στα μπράτσα σου

σάμπως καράβι,

δίχως ρότα και λιμάνι

μα με δελφίνια στην πλώρη.

 

Κάτω απ' τις ράχες μας

μια αλυσίδα από κρεβάτια

τα κρεβάτια στις πολυάριθμες χώρες,

στο πουθενά της νύχτας,

όταν τριγύρω ξένο ένα δωμάτιο βουλιάζει.

 

Όπου κι αν φύγαμε

- όπου πηγαίνουμε, αγαπημένε,

όλα είν' αλλιώς,

όλα  είναι ίδια

 

Παντού αλλιώς σωριάζουν το χορτάρι

για να στεγνώσει

κάτω από τον ίδιο ήλιο.

 

(Μετάφραση: Αγαθοκλής Αζέλης)

Αντίστιξη

Τόσος αγώνας για τέτοια μοναξιά
Είπε αγανακτισμένη η τελεία
Στ' αριστερά μου όλα κιτρινίζουν
Από την άλλη κενοτάφιο του ανεκπλήρωτου

Τόσος αγώνας για τέτοια ασημαντότητα
απάντησε το κόμμα από μακριά
ζερβά δεξιά μου λόγια βιαστικά
κι εγώ εμπόδιο που όλοι προσπερνούνε

Άγαθοκλής Αζέλης

Ingeborg Bachmann: Ώ λέξεις

 

(Μετά το Ολοκαύτωμα αναπτύχθηκε ένας ευρύς προβληματισμός σε θεωρητικά και ποιητικά κείμενα, σχετικά με το αν ενδείκνυται πλέον να γράφεται ποίηση στη γερμανική γλώσσα, μέσω της οποίας εκφράστηκε «το απόλυτο κακό».  Τούτο το ποίημα ποιητικής της Bachmann μπορεί αν συγκαταλεχθεί ως τοποθέτηση σε αυτόν τον διάλογο. Καθόλου τυχαίο δεν είναι, νομίζω, που αφιερώνεται στη Nelly Sachs.)

 

Στη Nelly Sachs, τη φίλη, την ποιήτρια, με λατρεία

 

Ώ λέξεις, σηκωθείτε, ακολουθήστε με!,

κι έχουμε ήδη προχωρήσει,

έχουμε πάει πολύ μακριά, άλλη μια φορά

πιο πέρα, δίχως τέλος.

 

Δεν φωτίζει.

 

Η λέξη

θα τραβήξει

άλλες λέξεις κοντά της,

επάλληλες προτάσεις.

Ίσως έτσι κόσμε,

οριστικά

επιβληθεί,

έχει ήδη λεχθεί.

Μη τη λες.

 

Λέξεις, ακολουθήστε με,

για να μη γίνει οριστικό,

-όχι σε τούτη τη λαξιλαγνεία

τον λόγο κι αντίλογο!

 

Για λίγο τώρα μην αφήνετε

να μιλήσουν συναισθήματα,

τον μυ της καρδιάς

ασκήστε τον αλλιώς.

 

Αφήστε το, λέω, αφήστε το.

 

Στο ύψιστο αυτί όχι,

κανέναν ψίθυρο, λέω,

για τον θάνατο μην κάνεις σκέψεις,

μην αφήνεις, κι ακολούθησέ με, όχι ήπια

ούτε πικρά,

όχι παρηγορητικά,

δίχως παρηγοριά

να εκφράζεται, όχι,

όχι πάλι δίχως σημάδια-

 

Προπάντων όχι τούτο: την εικόνα

στο φάσμα της σκόνης, άδειο κύλημα

συλλαβών, λέξεις λοίσθια.

 

Όχι λέξεις λοίσθια,

ώ λέξεις!

 

(Επιγονάτια μετάφραση: Αγαθοκλής Αζέλης)

 

Rose Ausländer: Βρόχινες λέξεις

Βρόχινες λέξεις

με πλημμυρίζουν

Από στάλες ρουφηγμένες

στα σύννεφα ξεβρασμένες

βρέχω

στο ανοιχτό

οστρακιάς στόμα

της παπαρούνας

(Μετάφραση: Αγαθοκλής Αζέλης)

Rose Ausländer: Ακόμα είσαι εδώ

Ακόμα είσαι εδώ

πέταξε τον φόβο σου

στον αέρα

 

Σύντομα

θα τελειώσει ο χρόνος σου

σύντομα

θ’ απλώνεται ο ήλιος

κάτω απ’ το χορτάρι

θα πέσουν τα όνειρά σου

στο πουθενά

 

Ακόμη

ευωδιάζει το γαρύφαλλο

κελαηδάει η τσίχλα

ακόμη μπορείς ν’ αγαπάς

να χαρίζεις λέξεις

ακόμη είσαι εδώ

 

Ας είσαι ό,τι είσαι

ας δίνεις ό,τι έχεις

(Μετάφραση: Αγαθοκλής Αζέλης)