Γκαίτε, Φάουστ. Εισαγωγικοί στίχοι

Aφιέρωση

Η μετάφραση αφιερώνεται στην Ελένη, την Μαρία και την Μιχαέλα 

 

Σιμώνετε ξανά διστακτικές μορφές

Νωρίς που κάποτε φανήκατε σε βλέμμα νοτισμένο.

Να προσπαθήσω τώρα πια και να σας συγκρατήσω;

Νιώθω ακόμη την καρδιά δοσμένη για την τρέλλα;

Μα συνωστίζεστε! Καλά, λοιπόν, εξουσιάστε

Καθώς τριγύρω μου ανεβαίνετε από ατμό, νεφέλη·

Το στήθος νιώθει νεανικά και πάλι ταραγμένο

Από τη μαγική πνοή που τον συρμό σας αγκαλιάζει.

 

Μαζί σας φέρνετε εικόνες από ημέρες χαρωπές

Αγαπημένες μου μορφές μαζί σας ανεβαίνουν·

Σάμπως παλιός μισοσβησμένος μύθος

Αγάπη πρώτη και φιλία ανατέλλουν·

Να, ξανανιώνει ο πόνος, επανέρχεται ο καημός

Του λαβυρίνθου της ζωής στρεβλής διαδρομής

Κι ονοματίζει τους καλούς που στις ωραίες ώρες

Από χαρά χιλιόπιοτοι χαθήκαν μακριά μου

 

Δεν τα ακούνε τα στερνά τραγούδια

Ψυχές που τους τραγούδησα τα πρώτα·

Χαμένο πια των φίλων μου το πλήθος

Ξεθωριασμένος, αχ, ο αντίλαλος ο πρώτος.

Το άσμα μου σε πλήθος άγνωστο πηγαίνει

Η επιδοκιμασία του φρικιάζει την ψυχή μου,

Κι ό,τι άλλο απ’ το τραγούδι μου χαρά ίσως να δίνει,

Αν ζει ακόμη, μες στην οικουμένη σκορπισμένο θα πλανιέται.

 

Κι εμένα πιάνει από παλιά χαμένη νοσταλγία

Για των πνευμάτων σιωπηλή και σοβαρή αρχοντία

Σε ήχους πια αόριστο αυτό να αιωρείται

Το αχνιστό τραγούδι μου, ίδιο άρπα αιολική,

Μια φρίκη με διαπερνά, το δάκρυ φέρνει δάκρυ

Νιώθει η αυστηρή καρδιά ήπια, μαλακή·

Ό,τι κατέχω, βλέπω το σαν να’ ταν μακριά μου

Και ό,τι χάθηκε, πραγματικότητα σιμά μου

  

[Εισαγωγή στον Φάουστ του Γκαίτε. Απόδοση: Αγαθοκλής Αζέλης]

Stabat Mater

Η μετάφραση αφιερώνεται στη μνήμη του Θανάση Α. Χονδρού

Πονεμένη στέκει η μάνα

Κάτω απ’ το σταυρό σπαράζει.

Καρφωμένος κει ο βλαστός της.

Κι από της ψυχής τη θλίψη

Με του θάνατου τη φρίκη

το σπαθί του πόνου σκίζει.

Ώ θλίψης παρανάλωμα

Στην όψη του μονογενή

Που χάρο αντιπαλεύει

Θλίψη, θρήνος και βάσανο,

Την ψυχή της διαπερνά

Και φρίκη, από του γιου τον πόνο.

Τίνος άνθρωπου στην πλάση

Την ψυχή δε θα μουδιάσει

Της Θεοτόκου η πληγή;

Που απ’ τον πόνο χτυπημένη

Χλωμή στέκει βυθισμένη

Στου παιδιού της τη θανή.

Για τα κρίματα του κόσμου

Είδε του Ιησού τα μέλη

Το φραγγέλιο ν’ αυλακώνει

Είδε τη γλυκιά της γέννα

Να χλωμιάζει απελπισμένος

Την ψυχή να ξεφυσά.

Μάνα, της αγάπης νάμα

Κάν’ της θλίψης σου το ρέμα

Καταρράκτη στην ψυχή μου

Κάνε να καεί η καρδιά μου

Απ’ αγάπη θεανθρώπου

Σαν εσέ να αισθανθώ.

Θεομήτωρ, του παιδιού σου

Τις πληγές του εσταυρωμένου

Τύπωσέ τις στην καρδιά μου

Του παιδιού σου, πληγωμένου,

Πόνο εγώ να μοιραστώ

Που για μένα υποφέρει.

Άσε εμέ από καρδιάς με σένανε να κλάψω

Με τον εσταυρωμένο ένα να γενώ

Όσο η ζωή ακόμη απαντέχει!

Μαζί σου δίπλα στο σταυρό

Να στέκω, πάνω να κοιτώ

Αυτό ποθεί η ψυχή μου.

Ώ παρθένε των παρθένων

Άκου τον βαθύ μου πόθο

Με σε άσε με να κλάψω

Τη θανή Χριστού ν’ αντέξω

Των παθών το πεπρωμένο

Με σε κάν’ να μοιραστώ

Στις πληγές να στοχαστώ.

Ας υποφέρω τις πληγές

Του μαρτυρίου, σε ανάταση

Απ’ του γιου σου την αγάπη.

Έμπυρος, συνεπαρμένος

Από εσέ, παρθένε, ας στηριχθώ

Στης κρίσης την ημέρα.

Ας με φυλάει ο σταυρός

Του θεανθρώπου ο θάνατος

Κι η χάρη ας με θερμαίνει

Όταν το σώμα μου πεθάνει

Κάνε η ψυχή μου να δοθεί

Στη δόξα παραδείσου. Αμήν!

Σημ.: Πρόκειται για την εκδοχή που μελοποίησε ο Pergolesi. Εδώ έχουμε μια (προσωρινή) μεταγραφή στα ελληνικά, η οποία δεν είναι κατά λέξη μετάφραση, παρά μια προσπάθεια μεταφοράς της ατμόσφαιρας του πρωτοτύπου, χωρίς όμως να αλλοιωθεί το νόημά του.

Αγαθοκλής Αζέλης