Την 23η έκδοση του ανωτέρω
μυθιστορήματος της Ρέας Γαλανάκη αξιώθηκα να διαβάσω τούτες τις μέρες, στα
20χρονα της εκδοτικής του πορείας. Δεν ξέρω αν θα είχα την αναγκαία ωριμότητα
παλιότερα, για να το διαβάσω από την παρούσα οπτική γωνία. Αμφιβάλλω. Πολλά
βιβλία έχουν την κατάλληλή τους ώρα και είναι ιδιαιτέρως ευνοϊκή η συγκυρία,
όταν συναντώνται κοινές αναζητήσεις του συγγραφέα και του αναγνώστη. Όμως το
συγκεκριμένο βιβλίο, ακόμη κι αν το είχα διαβάσει, θα έπρεπε να το ξαναδιαβάσω
μετά την ανάγνωση του τελευταίου βιβλίου της συγγραφέως, Εμμανουήλ και
Αικατερίνη, καθώς σε αυτό η Γαλανάκη μας ξεναγεί μερικές φορές στο εργαστήρι
του συγγραφέα δείχνοντάς μας πώς μετουσιώνει βιώματα, συναισθήματα και
στοχασμούς σε συγγραφική ύλη, με συγκεκριμένες αναφορές και στον Αιώνα των
Λαβυρίνθων. Είναι εντυπωσιακός ο τρόπος που η συγγραφέας μετουσιώνει ενός αιώνα
ιστορία σε μυθιστορηματική αφηγηματική ύλη, κατορθώνοντας κάτι κατά τη γνώμη
μου πολύ σημαντικό: σε διυποκειμενικά ελέγξιμο ιστορικό πλαίσιο να προσεγγίσει
τους ανθρώπους με τρόπο που αδυνατεί να επιτύχει η ακαδημαϊκή ιστορία, καθώς
εκείνη μπορεί πολύ καλά να περιγράψει τη δομή και λειτουργία των Λαβυρίνθων της
ανθρώπινης ζωής, όμως είναι η λογοτεχνία εκείνη η οποία μας πιάνει από το χέρι
κι οδηγεί εμάς τους ίδιους μέσα σε Λαβυρίνθους κανονικούς και όχι
προσομοιώσεις, προσφέροντάς μας στο τέλος τη δυνατότητα-πιθανότητα της
αυτογνωσίας. Ο παντογνώστης αφηγητής της Γαλανάκη γίνεται στο τέλος εμείς κι
εμείς κατασκευάζουμε τη δική μας γενεαλογία, με τα υλικά που μας προσφέρει,
βγάζοντάς μας στο τέλος από τους Λαβυρίνθους σε ένα ξέφωτο αναστοχασμού.
