Τετάρτη 13 Απριλίου 2011


Το παζλ της εκπαίδευσης 2



Από τη σκοπιά του (δυσπροσάρμοστου) καθηγητή



Είμαι καθηγητής σε ένα ελληνικό σχολείο. Η τύχη (αγαθή; κακή;) το έφερε να είμαι φιλόλογος, ειδικότητα αμφιλεγόμενη. Κάποιοι λίγοι μας θέλουν στυλοβάτη της εκπαίδευσης, καθώς διδάσκουμε λέει τα ανθρωπιστικά γράμματα, παρέχοντας αγωγή ζωής στα παιδιά τους, μπαίνοντας δε συχνά για αρκετές ώρες σε μια τάξη, αποτελούμε τη συνέχεια του σπιτιού. Για κάποιους άλλους είμαστε μια ειδικότητα ξεπερασμένη, που διδάσκει παρωχημένα γνωστικά αντικείμενα, όπως αρχαία, ιστορία, λογοτεχνία, σύγχρονη γλώσσα κλπ. κλπ., μας καταλογίζουν δε τη συντηρητική κατεύθυνση της εκπαίδευσης, την γλωσσική αφασία των Ελληνοπαίδων και άλλα διάφορα. Ό,τι και να είμαστε όμως, αυτές τις εβδομάδες βρεθήκαμε ανάμεσα σε διασταυρούμενα πυρά, αφού εκτός από φιλόλογοι είμαστε και καθηγητές και σε μια εποχή δομικής κρίσης της ελληνικής οικονομίας μάς καταλογίζεται σε μεγάλο βαθμό η ευθύνη της. Έτσι για κάποιους φέρουμε την ευθύνη που οι συνέλληνες δεν έχουν μάθει να σκέφτονται – προφανώς φταίει γι’ αυτό το χαμηλό επίπεδο των σχολικών φιλολόγων. Για κάποιους άλλους (ακόμα και για υψηλόμισθους «επώνυμους» δημοσιογράφους) κάτι φυγόπονοι (τι τις θέλουμε τώρα τις ωραιοποιήσεις;) κάτι τεμπελχανάδες (για να θυμηθούμε και το οθωμανικό μας γλωσσικό υπόστρωμα), οι οποίοι εργάζονται (τέλος πάντων μπαίνουν στην τάξη) λέει 16 ώρες την εβδομάδα και χρυσοπληρώνονται γι’ αυτή την περαντζάδα, ενώ η υπόλοιπη κοινωνία ασθμαίνει και ιδροκοπά στο μεροκάματο του πόνου. Τούτες τις μέρες ντρεπόμαστε και να εμφανιστούμε στους δρόμους! Μετά και το πρόσφατο θέμα της έκθεσης στις πανελλαδικές που προέβαλλε την αυτομόρφωση, με τι πρόσωπο να βγούμε στην κοινωνία και ποιον ρόλο; Όμως δεν είναι αυτοί οι πραγματικοί λόγοι που με οδηγούν σε απολογισμό. Τούτες τις μέρες ετοιμαζόμαστε στο σχολείο να αποχαιρετίσουμε άλλη μια τρίτη λυκείου, η οποία περνώντας από τα καυδιανά δίκρανα των πανελλαδικών αγγίζει την αυταπάτη (;) του μεγάλου άλματος, μακριά από μας, καταμεσής στη ζωή. Και με κατατρώει η σκέψη, τι έδωσα εγώ, τι πρόσφερε το δαπανηρότατο σχολείο σε αυτούς τους ανθρώπους που πάχτωσαν χρόνια από το παρόν τους για να προετοιμαστούν για το μέλλον; Καθώς το σχολείο που υπηρετώ είναι ενιαίο, γυμνάσιο και λύκειο, θυμάμαι αυτούς τους έφηβους μικρά παιδιά, με αβέβαιο το βήμα της εισόδου στην εφηβεία, κατανυσταγμένα πρωί πρωί να αναμασάνε υπερσυντέλικους και απρόσωπες συντάξεις, να καλούνται να θαυμάσουν τις παράτολμες ενέργειες του χαραγμένου στα σχολικά εγχειρίδια διαβόητου στρατηλάτη Ιωάννη Κουρκούα, να αναγνωρίζουν αφηγηματικές στρατηγικές στα διηγήματα του Παπαδιαμάντη, να βρίσκουν παραδείγματα για τις αμέτρητες κατηγορίες σύνθετων λέξεων, για να περιοριστώ σε παραδείγματα δικών μου μαθημάτων. Τα θυμάμαι να κουβαλάνε όλο αυτό το διαρκώς διογκούμενο βάρος πληροφοριών από τάξη σε τάξη και αναλογίζομαι πόσες φορές αντιμετωπίστηκαν με αλαζονεία εκ μέρους της έδρας, σαν συνήθεις ύποπτοι για φυγοπονία –κι όχι μόνον από τους συνήθως κατηγορούμενους άτεκνους και ενδεχομένως άπειρους αυτάρεσκους δασκάλους τους- σαν μηχανές που έχουν αυτοματισμούς, δεν αρρωσταίνουν, δεν κουράζονται, δεν αντιμετωπίζουν οικογενειακά προβλήματα, δεν τους λείπει ζεστασιά και κατανόηση…Τα θυμάμαι να λείπουν τις περιόδους που έγραφαν εξετάσεις για πτυχία ξένων γλωσσών, να διαβάζουν στα κλεφτά μέσα στο μάθημα κάποια αλλότρια ύλη και να χάνονται μέσα σε ένα κομφούζιο. Θυμάμαι επίσης τους επιμελείς να πρέπει να νιώθουν ενοχές για την επιμέλειά τους, τους «αμελείς» να τους καταδυναστεύουν και όλους μαζί, ημών συμπεριλαμβανομένων, να μας ανακρίνουν για την τύχη της ύλης και επιπλέον να μας πιέζουν να κάνουμε τους μαθητές ακόμη πιο δημιουργικούς, με την εκπόνηση συνθετικών λέει εργασιών, χωρίς να θίγουν το θέμα αν υπάρχει σχολική βιβλιοθήκη, σχετικός ελεύθερος χρόνος, δυνατότητα επίβλεψης…Θυμάμαι τα παιδιά να έρχονται με τις ασκήσεις τους να …όζουν ξένης χειρός και να μην έχουν μάθει τα πρέποντα, στις δε μεγάλες τάξεις του λυκείου να έχουν χάσει πια την επαφή με το σχολείο, διότι ανεξαρτήτως του ποιος ήρξατο χειρών αδίκων, το λύκειο είναι απαξιωμένο, τα παιδιά δίνουν το παρόν δίκην οιονεί αργομίσθων, ενώ αναζητούν τη γνώση στη δεύτερη, απογευματινή τους βάρδια, η οποία ως αμειβόμενη τοις μετρητοίς αποκτά μεγαλύτερο κύρος σε σχέση με το φτηνό φαγητό που το τρων οι σκύλοι, ενώ το φτηνό φαγητό πρέπει να δυσφημιστεί συνάμα, προκειμένου να δικαιολογηθεί η αναγκαιότητα και η τιμή του απογευματινού. Θυμάμαι φίλους εκπαιδευτικούς, συγγραφείς σχολικών εγχειριδίων, να στέκουν σε άδεια αίθουσα τους δύο τελευταίους μήνες της σχολικής χρονιάς, διότι τα παιδιά έχουν βγάλει λέει την ύλη στο απογευματινό μάθημα και καθώς ο χρόνος τους είναι πολύτιμος, προτιμούν να κάθονται στο σπίτι για να κάνουν επανάληψη για τις πανελλαδικές. Τι παιγνίδια κάνει αυτή η μνήμη, τι τάσεις ανεξαρτησίας είναι αυτές…Μα είναι τόσοι οι οίστροι που την αφυπνίζουν! Να, ας πούμε το καχύποπτο βλέμμα κάποιων συναδέλφων όταν μοιράζεις υλικό στους μαθητές, όταν κουβαλάς με βαλίτσες τα εξωσχολικά, με τον κίνδυνο να κινήσεις την υποψία και ενίοτε την καταγγελία ότι κινείσαι ανορθόδοξα, με αδιαφανείς στόχους, ότι υπονομεύεις με τη στάση σου το έργο συναδέλφων, με τον κίνδυνο να γίνει ξαφνικά ευαίσθητος ο διοικητικός μηχανισμός και να βρεθείς μπλεγμένος σε καμιά ένορκη διοικητική εξέταση, από την οποία άντε να ξεμπλέξεις χωρίς ημέτερη συνδικαλιστική προστασία, δίχως γη και ύδωρ. Και ευτυχώς διαμεσολαβεί αυτή η ιδιαίτερη αίσθηση του χιούμορ και δεν σε πιάνει απελπισία με τη δημιουργική λογιστική των ξετσίπωτων ηθικολόγων που σε αποκαλούν χρυσοπληρωμένο τεμπέλη, που αποκρύπτουν από τους αδαείς ότι πρέπει κάθε μέρα να διαβάζεις πόσες ώρες για να μπορείς να ανταποκριθείς στις αυξανόμενες δυνατότητες των μαθητών, και πόσες ακόμη για να διορθώνεις γραπτά, στις πανελλαδικές να βαθμολογείς δύο γραπτά την ώρα προς 1 ευρώ έκαστο, αν δεν κάνω λάθος, ενώ το ειδικό παυσίπονο τιμάται όσο 4 γραπτά και άλλο τόσο το χάπι για την αναποφεύκτως ανερχόμενη πίεση! Που αποκρύπτουν ότι για να διατηρήσεις την επαγγελματική σου αξιοπρέπεια πρέπει να διαθέτεις πάγιο κεφάλαιο βιβλιοθήκης χιλιάδων ευρώ, ότι ένα βιβλίο στοιχίζει όσο μισό (έστω τεμπέλικο) μεροκάματο, ότι το διδακτορικό σου απαιτεί εργασία εκατονταετιών για να κάνεις απόσβεση με τα εβδομήντα ευρώ μεικτά που εισπράττεις ως επίδομα, ότι οι ακριβοπληρωμένες ξένες γλώσσες περιφρονούνται από την υπηρεσία, ότι…ότι…Το παραρίξαμε όμως στη θεματογραφία, που έγραφε κι ο Αναγνωστάκης. Όλα τα παραπάνω είναι η παρωνυχίδα ενός καπρίτσιου της μνήμης, θα σβήσουν σε λίγο μαζί με το πορτατίφ. Αυτό που δεν θα σβήσει όμως είναι το νυσταγμένο βλέμμα αυτών των παιδιών, που επενδύουν τόσα και τόσα χρόνια από την πιο τρυφερή τους ηλικία, με τόσο άχαρους τρόπους, με τέτοια απάνθρωπα ωράρια και στερήσεις, για να φτάσουν κάποια στιγμή στα πενήντα τους και να βρίσκει αφορμές η μνήμη τους να παίζει παιγνίδια οδυνηρά, όπως τα παραπάνω.



Α.Α.

Και για την … αντιγραφή: Αγαθοκλής Αζέλης

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου