ΑΓΑΘΟΚΛΗΣ ΑΖΕΛΗΣ

Οι διαδρομιστές του Τετάρτου Λυκείου Τρικάλων

[Μολονότι το παρακάτω κείμενο αναφέρεται σε προ τετραετίας καταστάσεις, από τις οποίες άλλωστε αφορμάται, διατηρεί την όποια αξία του, καθώς θίγει ζητήματα που αφορούν στις σχέσεις που δομούνται μέσα στη σχολική κοινότητα.]

Στον κ. Θανάση Νάστα

Η ζωή αλλάζει δίχως να κοιτάζει τη δικιά σου μελαγχολία.

(Δ. Σαββόπουλος)

«Τι κάνετε όταν αγαπάτε έναν άνθρωπο;» ρώτησε κάποιος τον κύριο Κόυνερ. «Φτιάχνω ένα σκίτσο του και φροντίζω να του μοιάσει», αποκρίθηκε ο κύριος Κόυνερ. «Ποιος; Το σκίτσο;» «Όχι», είπε ο κ. Κόυνερ, «ο άνθρωπος».

Αυτή η αλληγορική ιστορία του κυρίου Κόυνερ, την οποία έγραψε ο θεατρικός δάσκαλος και ανθρωπογνώστης Μπέρτολτ Μπρεχτ, θα μπορούσε θαυμάσια να αναφέρεται στη δουλειά του παιδαγωγού. Ο δάσκαλος, όπως κι ο γονιός με τη σειρά του, προσπαθεί να ζυμώσει αυτή την πρώτη ύλη των νεανικών ψυχών που παραλαμβάνει, και να συμβάλει στο πλάσιμο του ανθρώπου που αγωνίζεται να ενηλικιωθεί σωματικά, πνευματικά κι ως χαρακτήρας. Πάντως κι ο ίδιος ο δάσκαλος εκπαιδεύεται στο λειτούργημά του από τους νεοσσούς που τον περιτριγυρίζουν. Είναι φορές όμως που ένα σχολείο μπορεί να φιλοξενεί στους κόλπους του ένα δεύτερο σχολείο, στο οποίο οι ρόλοι διαφοροποιούνται σε σχέση με τα καθιερωμένα. Εκεί οι δάσκαλοι μπορεί να γίνουν μαθητές και αντιστρόφως οι μαθητές δάσκαλοι, οι συνάδελφοι να εναλλάσσουν μεταξύ τους το ρόλο δάσκαλου και μαθητή κατά περίπτωση και ανάλογα με το θέμα της συζήτησης. Κι αυτό όχι στην αίθουσα, στο πλαίσιο του χρόνου του συμβατικού μαθήματος, στο οποίο τρέχει η διδακτέα ύλη, αλλά στους διαδρόμους, στα κλιμακοστάσια και στην αυλή, όπου υπάρχει το έδαφος για ελεύθερη συν(ανα)ζήτηση. Είναι φορές που συνάμα κάποιες τάξεις σου ταιριάζουν εξίσου καλά με το διάδρομο, και τότε η μέρα περνάει βιαστικά, καθώς όντας στο διάλειμμα αδημονείς να χτυπήσει το κουδούνι για να πιάσεις τη συνέχεια στην αίθουσα, ενώ μέσα στην αίθουσα σκέφτεσαι και τους διαδρομιστές: ποιο θα είναι άραγε το επόμενο θέμα που θα ανακύψει; Η συχνότητα μπορεί να δημιουργεί και νέους ρόλους που προδίδονται από τα παρατσούκλια: έτσι προκύπτει αίφνης ο Γάιος και ο Ελ Γκρέκο στους νεοσσούς, λόγω του γήινου θετικισμού του ενός και του μεταφυσικίζοντος ρεαλισμού του άλλου, καθώς και ο Λούντβιχ, ο Ιμμάνουελ και ο Γκαίτε στην αντίπερα όχθη, που μεταφέρουν κάτι από τη σκιαμαχία των συνονόματων προπατόρων στοχαστών.

Με τέτοια και άλλα πέρασε η περσινή χρονιά στο Τέταρτο Λύκειο Τρικάλων, σε πείσμα των νεοελληνικών στερεοτύπων που θέλουν τη νέα γενιά οκνηρή και λειτουργικά αναλφάβητη, τους δε δημόσιους εκπαιδευτικούς παραιτημένους βολεψάκηδες που μετράνε συντάξιμα χρόνια. Όμως ο χρόνος ακολουθεί τη δική του λογική και διασκόρπισε τους διαδρομιστές.  Έτσι, από τον σημερινό Αγιασμό έλειπαν πολλοί: άλλοι πέρασαν στο πανεπιστήμιο, άλλοι προήχθησαν, άλλοι μετατέθηκαν σε φερέλπιδες θέσεις. Όμως ήρθε και πυκνό, νέο αίμα, το οποίο ο γράφων δεν θα γνωρίσει, αφού όντας έπηλυς για μια χρονιά, συνέχισε την πορεία του για αλλού. Κι αν γράφει αυτές τις γραμμές είναι για να αποχαιρετίσει με ευγνωμοσύνη και νοσταλγία τους συνοδοιπόρους και τον στιβαρό κλειδούχο ενός σταθμού της ζωής του, δημόσια, επειδή φέρει και ένα κοινόχρηστο μήνυμα: Όταν οι άνθρωποι προσφέρουν το ιδιωτικό για δημόσια χρήση και φροντίζουν το δημόσιο σαν ιδιωτική περιουσία, τότε μπορεί να προκύψει κάτι χρήσιμο, τόσο για το άτομο, όσο και για την κοινωνία.

Στην εκπαιδευτική διαδικασία, όπως και στην καθημερινή ζωή, τα καλοπροαίρετα λάθη είναι αναπόφευκτα, όπως και οι διαφωνίες. Για να κλείσουμε με τα λόγια του σοφού Μπρεχτ, «όταν ο κύριος Κόυνερ άκουσε ότι τον παίνευαν παλιοί του μαθητές, είπε: Ακόμα κι όταν οι μαθητές έχουν για τα καλά λησμονήσει τα λάθη του δασκάλου, εκείνος εξακολουθεί να τα θυμάται.» Ίσως να είναι κι ένα δείγμα καλής μαθητείας του κοντά τους.

Αγαθοκλής Αζέλης